Keçe insan hayatında önemli bir rol oynar ve farklı malzemelerden yapılmış birçok kumaş çeşidi vardır. Keçe, tekstil alanı başta olmak üzere çeşitli alanlarda farklı amaçlara yönelik kumaşlarda önemli bir rol oynamaktadır. Bu noktada ne hissedilir sorusu akla gelebilir. Basit bir ifadeyle, liflerden yapılmış bir kumaş olduğu söylenebilir. Keçe, başta koyun olmak üzere bazı hayvanların yün veya polyester liflerinin çeşitli işlemlerle birleştirilmesiyle elde edilir. Ancak dokuma yöntemleriyle üretilen diğer kumaş türlerinden farklı olarak keçe, sıkıştırma ile üretilir. Bu yöntem, liflerin birbirleriyle sıkı bir bağ oluşturmasını sağlayarak kumaşın dayanıklılığını artırır. Ayrıca bazı durumlarda keçe, farklı özellikler için ipek veya akrilik gibi farklı iplik türleri ile karıştırılır.
Keçenin Kısa Tarihi
Ne hissedileceği sorusu kadar, duygunun ilk ortaya çıktığı tarih de önemlidir. Aslında keçe, insanlar tarafından kullanılan en eski kumaş türüdür. Çeşitli kaynaklarda keçenin ortaya çıkış tarihi 5000 ile 6500 arasındadır. Bu durum keçenin farklı bölgelerde farklı tarihlerde kullanılmaya başlandığını veya ticaret yoluyla bir noktadan diğer noktalara yayıldığını göstermektedir. Ancak Orta Asya genellikle keçenin yurdu olarak görülür. Özellikle koyun ve keçi yetiştiriciliğinin yaygınlaşması ve kazılarda keçe ve çeşitli malzemelerden yapılmış halıların ortaya çıkması, keçenin Orta Asya kökenli olduğu tezini desteklemektedir. Keçe ilk olarak elle sıkıştırma yöntemiyle üretilmiş, Sanayi Devrimi’nden sonra ise makineler yardımıyla üretilmeye başlanmıştır. Keçenin yaygın kullanımı bu döneme rastlar. Seri üretime imkan veren, kullanım alanına büyük katkı sağlayan bu kumaş, düşük maliyet ve yüksek kalitede üretilebilmektedir.
Günümüzde Keçe Üretimi Nasıl Yapılmaktadır?
Keçe üretiminin izi çok eski zamanlara kadar dayandırılabilse de tarih boyunca teknolojinin gelişmesiyle birlikte bazı değişikliklere uğramıştır. Keçe üretiminin ilk günlerinde yün liflerinin ıslatılması ve ardından sıkıştırılmasıyla keçe üretilebiliyordu. Günümüzde artan mekanizasyon ile keçe üretiminde daha yeni ve yenilikçi yöntemler kullanılmaktadır.Ancak makine ile keçe üretmenin temel mantığı elyafların sıkıştırılmasıdır. Önce yün lifleri içi çivi dolu silindirik bir kazana konur ve bir bütün olması için malzeme ile birlikte verilir. Daha sonra, elde edilen kütleler eşit aralıklı olana kadar taranır. Daha sonra bu şekilde elde edilen merdaneler dörde veya dörde birleştirilir ve sıkıştırılır. Bu aşamada malzeme daha iyi sertleşmesi ve yapışması için ısıya ve neme maruz bırakılır. Son aşamada keçe üzerindeki boşlukları gidermek için merdaneler yardımıyla tesviye işlemi gerçekleştirilir.
Hangi Çeşitleri Var?
Keçe denilince akla tek bir malzeme gelirken temelde farklı keçe türleri bulunmaktadır. Keçe çeşitleri şu şekilde sıralanabilir.
Akrilik Keçe : Akrilik keçe performans açısından yün keçeye benzer, ancak normal keçeden farklı olarak yanıcı özelliklere sahiptir. Ayrıca cilt ile doğrudan temas halinde tahrişe veya rahatsızlığa neden olma dezavantajına sahiptir. Bununla birlikte, akrilik keçenin birçok kullanımı vardır. İmalat maliyetlerinin yün keçeye göre çok düşük olması bu tür keçeleri bazı alanlarda öne çıkarmaktadır.
Rayon Keçesi : Rayon keçesi olarak da bilinen suni ipek keçe, çeşitli yalıtkanlarla kalıplanabilir. Diğer sentetik elyaf türleri gibi, suni ipek paspaslar da biyolojik olarak parçalanamayan kirleticilerdir.
Preslenmiş keçe : En yaygın kullanılan keçe türlerinden biri olan preslenmiş keçe, yün liflerinin su, buhar ve basınç ile bir tabaka üzerinde birleştirilmesiyle elde edilir. Yassı olarak satılan pres keçe, ilk keçe ürünlerinden biridir.
İğne Keçesi: Yün liflerinin çeşitli iğnelerle birleştirilmesiyle elde edilen, özellikle sanat ve zanaat uygulamalarında kullanılan iğne keçesidir. Yalıtkan olmayan ve işlenmesi kolay olan bu keçelerin endüstride kullanımı sınırlıdır.
Dokuma Keçe: Daha önce dokunmuş bir keçeye ısı, su ve basınç uygulanarak elde edilen keçeye dokuma keçe denir. Bu şekilde üretilen keçe, preslenmiş keçeden daha incedir.
Keçe Kumaş Nelerden Yapılır?
Zamana meydan okuyan keçe kumaş, tarih boyunca çeşitli amaçlarla kullanılmıştır. Keçe kumaşların kullanım alanına getirdiği faydalar, bu ürünlerin farklı alanlarda kullanılmasına ve popülaritesine yol açmıştır. Günümüzde keçe, tekstil sektöründe ve farklı endüstriyel sektörlerde çeşitli amaçlarla kullanılmaktadır.
Doğrudan keçeden yapılan giysiler olduğu için bazı giysileri süslemek veya desenlerini yapmak için keçe kullanılır. Ayrıca zanaatta keçe kullanımı son derece yaygındır.
Süs ve keçeden yapılan el yapımı ürünler hobi amaçlı yapılmaktadır. Keçe, yalıtım özelliğinden dolayı elektrik akımının olduğu alanlarda zemin kaplaması olarak kullanılır. Mobilyaların aşağı kaymasını önlemek ve sabitlemek için taban olarak da kullanılabilir. Titreşim ve gürültüye karşı koruma sağladığı için araç iç donanımlarında ve araç zeminlerinde keçe bulunabilir. Bazı alanlarda ses ve ısı yalıtımı için kullanılan keçeyi de görmek mümkündür. Bunun yanı sıra keçeden birçok farklı ürünün elde edildiği ve farklı amaçlarla kullanıldığı bilinmelidir.
Keçe Nerelerde Kullanılır?
Daha önce de belirtildiği gibi keçenin kullanım alanı genişlemektedir. Bu, keçe üretim teknolojisinin gelişmesi, keçe özellikleri hakkında yeni bilgilerin ortaya çıkması ve daha işlevsel keçelerin üretilmesi ile tetiklenmiştir. Ancak aynı keçeyi her kullanım alanında kullanmak mümkün değildir. Bu nedenle keçeler kullanım alanlarına göre sınıflandırılmaktadır.
İnce keçenin kullanım alanı: İnce keçe, ağırlıklı olarak tekstil sektöründe kullanılan bir keçe türüdür. Giysi ve ayakkabıların yumuşak kalması için desenler oluşturmak için kullanılır. Buna ek olarak, bu keçe bazı şapka ve palto yapımında da kullanılır. Ayrıca ince keçe işleme kolaylığı nedeniyle dekorasyon ve desen hazırlamada yaygın olarak kullanılmaktadır.
Kalın keçe alanı: Kalın keçe daha çok endüstriyel alanlarda tercih edilmektedir.
Kalın keçe alanı: Kalın keçe daha çok endüstriyel alanlarda tercih edilmektedir. Otomotiv sektörü de bu alanlardan biridir. Kalın keçe, araç zeminlerini kaplamak ve belirli kısımları yalıtmak için kullanılır. Ayrıca ev, depo gibi bazı çalışma alanlarında zemin kaplamalarında kalın keçe kullanılmaktadır.
Rulo keçenin kullanım alanı: Rulo keçenin kendisi bir keçe türü olmayıp ince veya kalın keçe ruloları şeklinde üretilmektedir. Bu yüzden yuvarlanma hissettim. Hem sanayide hem de tekstilde, dekorasyonda ve işlemede kullanılabilir.
Yapıştırılmış keçelerin uygulama alanları: El sanatları ve mobilya sanayinde yapıştırılmış keçeler kullanılmaktadır. Bu keçe genellikle farklı geometrilerde üretilen bir keçe türüdür.
Özellikle ev eşyaları olmak üzere kayması beklenmeyen malzemelerin ayaklarına yerleştirilir. Yapışkan özelliğinden dolayı sandalye, koltuk ve kanepelerin ayaklarına konulan yapışkan keçe mobilya ve eşyaların sabitlenmesini sağlar.
Takviye keçesinin uygulama alanı: Takviye keçesinin en yaygın kullanıldığı alan tekstil sektörüdür. Barteck keçe, tekstil ürünlerinde özellikle kot pantolonlarda dikişleri güçlendirmek için kullanılır.
Keçe Nasıl Temizlenir?
Keçe kumaşlar, kirlenmesi en zor kumaş türlerinden biridir. Ancak keçenin yine de zaman zaman temizlenmesi gerekebilir. Bu durumda keçenin iyice yıkanması gerekir. Keçenin makinede yıkanmaması şiddetle tavsiye edilir. Elle ovma, keçenin ömrünü korumak ve malzemeye zarar vermemek için önemlidir.
Ayrıca keçe temizliği için suyun ılık olmasına özen gösterilmelidir. Çok sıcak su keçenin buruşmasına veya bazı özelliklerini kaybetmesine neden olabilir. Keçeyi temizlerken kimyasallar veya sert temizleyiciler kullanmaktan kaçının. Bu hareket de keçeye zarar verebilir. Keçe ılık suda hafif bir deterjanla yıkanmalıdır. Yıkadıktan sonra daima asarak kurutun, bu kurutma yöntemini asla kurutma makinesinde kullanmayın.
Keçenin Avantajları ve Dezavantajları Nelerdir?
Keçenin binlerce yıldır kesintisiz olarak kullanılmasından yola çıkılarak bu malzemenin özellikleri ve kullanım alanına sunduğu avantajlar bulunmaktadır. Her şeyden önce keçe, dayanıklılığı ile bilinen bir kumaştır. Öyle ki, birçok kumaş türü kullanım ömrünü tamamladığı için keçede sadece küçük bir aşınma ve yıpranma meydana gelir.
Kazılar sırasında ortaya çıkarılan sağlam keçe kilim gibi ürünler keçenin dayanıklılığının en önemli kanıtıdır. Bir diğer avantajı da keçenin işlenmesinin kolay olmasıdır. Bu sayede tekstil sektöründe en çok kullanılan kumaş türlerinden biri olmayı başarmıştır. Aynı zamanda keçe antibakteriyel bir yapıya sahiptir. Bu özelliği sayesinde özellikle iç ortamlarda maksimum hijyen sunar. Ayrıca diğer kumaş türleri gibi alerjen etkisi de yoktur. Bu bakımdan alerjenler ve çocuklar için en uygun kumaş türüdür. Bazı çalışmalarda keçenin radyasyona dayanıklı bir malzeme olduğu bulunmuştur. Ayrıca keçe, birçok kumaş türünden daha ekonomiktir.
Ancak keçenin bazı dezavantajları da vardır. Keçe zamanla küçülebilir ve küçülebilir.
Ayrıca esnek olmaması da keçenin dezavantajlarından biridir. Ancak kaliteli keçe ile çekme sorunu temel olarak ortadan kaldırılabilir.
Keçe kullanım alanının genişlemesi, keçe üretimi ve satışı yapan firmaların sayısının artmasına neden olmuştur. Uzun süre dayanacak kaliteli keçe satın almak için doğru satıcıyı bulmak önemlidir. Bu bağlamda 2010 yılından bu yana sektörde önemli bir boşluğu dolduran Keçe Dünyası güçlü bir konumdadır. Yüksek kaliteli keçelerin toptan ve perakende satışını yapan Felt Dünyası, müşterilerini memnun edecek ürünler üretmek için en son üretim teknolojisini sürekli güncelleyerek faaliyet göstermektedir.
